Ostatnie uaktualnienie
16 czerwca 2008 r.

Na stronie

Lista zwycięzców
Lista zagadek
Regulamin

Zagadka nr 14

Pozostało zaledwie kilka placów, które nie brały udziału w zagadkach, w tym również powszechnie znane i często odwiedzane. Dlatego też postanowiłem nie zamieszczać współczesnych fotografii czternastego zagadkowego placu. Wybrałem w internecie trzy stare pocztówki, na których pokazane są zabudowy placu w różnych jego okresach. Dodam tylko, że ten plac, jak większość warszawskich placów, zmieniał nazwę kilkakrotnie.
Czternasta zagadka i druga litera konkursowego hasła. Zagadkowa litera występuje w dwóch nazwach placu.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Piłsudskiego. Na początku był dziedziniec pałacowy, po kolejnych przebudowach pałacu zwanego saskim dziedziniec udostępniono i zamieniono na plac Saski. W latach 1837-42 pałac przebudował ówczesny jego właściciel, rosyjski kupiec Jan Skwarcow, dodając w części środkowej podwójną kolumnadę otwierającą z placu widok na ogród Saski. Po zniszczeniach II WŚ pałacu nie odbudowano (fot.4).
W 1841 roku na placu został na polecenie cara wzniesiony pomnik siedmiu generałów, przeciwnych Powstaniu Listopadowemu. Pomnik, autorstwa Corazziego, był przez warszawiaków znienawidzony. Powszechnie mówiono o nim jako o pomniku hańby (fot.2). Pomnik został rozebrany w 1894 roku. Na jego miejscu na środku placu Saskiego w latach 1894 - 1912 wzniesiono sobór autorstwa rosyjskiego architekta (fot.3). W 1921 roku rozebrana została dzwonnica a w latach 1924 - 1926 cały sobór.
W 1923 roku na cokole umieszczono pomnik księcia Józefa Poniatowskiego (fot.1). W roku 1925 powstało mauzoleum - Grób Nieznanego Żołnierza (fot.5).
W drugiej połowie XX w. plac nosił nazwę Zwyciestwa, obecnie jest placem Piłsudskiego (fot.8). Od płónocy plac zamyka nowoczesny biurowiec (fot.6) z atrakcyjną fontanną (fot.7) a od południa hotel Victoria.

Zagadka nr 13

Plac ten, o dość nieregularnych formach, zamyka się między ulicami ... Zabudowany dookoła wielkimi kamienicami. Na samym placu odbywa się targ największy w mieście. Jest on wyrocznią, decydującą o tem, co w jakiej porze i po jakiej cenie dostać można z przedmiotów potrzebnych do życia codziennego. ... Przy placu tym wznosi się wspaniały gmach z kolumnadą, w porządku jonickim, ..."
Tak opisywano plac w Ilustrowanym Przewodniku w podróżach 1893.
Trzynasta zagadka i piąta litera konkursowego hasła. Którą literę wybrać? Pozycję wskaże wynik prostego działania matematycznego.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Żelaznej Bramy. Plac został ukształ owany w drugiej połowie XVII wieku jako targowisko jurydyki Wielopole. W 1724 roku podczas wytyczania tzw. Osi Saskiej, stał się częścią tego urbanistycznego założenia. Od wschodu ograniczony został ulicami Żabią i Graniczną, u zbiegu których zbudowano barokową żelazną bramę z kamienną koroną królewską. W początkach XVIII w. przy placu wzniesiony został pałac Radziwiłłów, który kilkakrotnie przebudowywano, po II W.Ś. odbudowano wg pierwotnych założeń a w roku 1970 odcięto korpus główny od oficyn i obrócono go o 78 stopni (fot.6 - zaczerpnięta ze Spacerownika Warszawskiego 2), tak by jego front wypadł na osi Ogrodu Saskiego (fot.4).
Z placu od strony ogrodu rozciąga się piękny widok na imponującą kolumnadę pałacu, troszkę mniejszą od kolumnady Teatru Wiekiego (fot.5).

Zagadka nr 12

To już dwunasty plac w Warszawie. Jest jednym z ładniej zabudowanych placów w mieście. Nowoczesna architektura świetnie łączy się z tą kilkuwiekową. W zasięgu wzroku jest kościół i pomnik. Lubię ten plac, choć brakuje mi na nim miejsca do odpoczynku, z którego można by podziwiać jego piękno. Warto również zajrzeć na "zaplecze" okalających plac gmachów.
Dwunasta zagadka i piętnasta litera konkursowego hasła. Którą literę wybrać? Jedną z trzech powtarzających się w nazwie dwa razy.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Krasińskich. Dzisiejszy plac, dawniej dziedziniec pałacowy, jest elementem ciągu komunikacyjnego łączącego ul. Miodową z ul. Bonifraterską. Od zachodu zabudowę placu stanowi Pałac Krasińskich wzniesiony w roku 1682. Jego fundatorem był Jan Dobrogost Krasiński. Po II W.Ś. odbudowany mieści zbiory biblioteki narodowej (fot.10-12).
Północną i wschodnią zabudowę stanowi nowoczesny Gmach Sądu Najwyższego. Polecam spacer wzdłuż zaplecza gmachu (fot.4-6).
Na placu znajduje się piękny, dynamiczny i wzruszający pomnik Powstania Warszawskiego (fot.7-9).
Od południa plac zamyka Katedra Polowa Wojska Polskiego.

Zagadka nr 11

Spory plac. Był paradny, jest zaniedbany, zabudowany tymczasowo, od ćwierćwiecza służy jako bazar handlowy. Plac okala wystawna zabudowa, długa i wysoka. Pamiętam wiosenne po nim przechadzki. A dziś ...?
Jedenasta zagadka i jedenasta litera konkursowego hasła. Którą literę wybrać? Może pierwszą z brzegu? Ale od którego?

Prawidłowa odpowiedź: Plac Defilad. Plac powstał w 1955 roku wraz z oddanym do użytku w tym samym okresie Pałacem Kultury i Nauki. Zajął miejsce wyburzonych domów przy ulicach Zielnej, Wielkiej, Śliskiej, Siennej, Złotej i Chmielnej. Ślady tych ulic można odnaleźć wokół PKiN, są zaznaczone specjalnymi tablicami wmurowanymi w bruk. Centralnie na placu wzniesiono kamienną trybunę, na której w ważne święta państwowe zajmowoli ówcześni dostojnicy (fot.5). Plac był aż do końca 80-tych lat XX w. miejscem manifestacji pierwszomajowych i defilad wojskowych. W okresie transformacji plac zajęli kupcy najpierw handlujący w tzw. szczękach, potem w niezbyt pięknych blaszanych halach, które trzymają się świetnie do dziś. A jest to samo centrum wielkiego europejskiego miasta, stolicy dużego państwa. Władze stolicy albo udają, że im się taka zabudowa podoba, albo może mają takie gusta, o których nie należy dyskutować (fot.4,6,9). Nad placem góruje strzelista bryła PKiN, z pewnością ładniejsza od tych blaszaków (fot.8). Resztę powierzchni placu zajmują parkingo (fot.7).

Zagadka nr 10

Dwie religie, dwie nazwy, dwa pomniki, władza i poezja. Tak bym krótko scharakteryzował plac i jego obecne oraz dawne otoczenie.
Jedna z liter obecnej nazwy placu będzie ósmą literą konkursowego hasła. Liczba określająca położenie litery w nazwie placu ma wspólny podzielnik z innymi liczbami pojawiającymi się w tej zagadce.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Bankowy. Plac został wytyczony przez Antonio Corazziego w 1824 roku podczas przebudowy zabudowań pałacowych na siedziby władz skarbowych. Nadano mu kształt trójkątny (południowo-zachodnia część dzisiejszego placu). Przy zachodniej stronie placu wzniesiono trzy okazałe gmachy: budynek Giełdy i Banku Polskiego, pałac Ministerstwa Skarbu i pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu - wszystkie autorstwa Corazziego. Południową stronę placu zajmowała kamienica Janaszów a wschodnią wdłuż ulicy Rymarskiej kilka kamienic i pałac hr. Przeździeckiej - na rogu z ulicą Senatorską. Pośrodku placu był urządzony skwer. Po zniszczeniach II WŚ odbudowano południową i zachodnią zabudowę placu. Poszerzono i wydłużono plac do powstającej ulicy na osi Trasy WZ, rezygnując z odbudowy wschodniej zabudowy, w tym synagogi na Tłomackiem. W 1951 roku na placu ustawiono pomnik Feliksa Dzierżyńskiego i jego imieniem nazwano plac. Po wschodniej stronie placu stanął długi ale niezbyt wysoki blok mieszkalny. Narożnik z ulicą Świerczewskiego nie miał szczęścia. Zamierzano wystawić tu 100-u metrowy wieżowiec, ale z różnych przyczyn wiele lat straszył Warszawiaków kikut w stanie surowym a potem w złocistej elewacji. Po 40-tu latach wrócono do starej nazwy placu - Bankowego. Dzierżyńskiego zamieniono Słowackim. Wieżowiec w końcu wykończono i nazwano go "Błękitym". Przed nim ustawiono pomnik Stefana Stażyńskiego - prezydenta Warszawy. W dawnym gmachu Banku Polskiego urządzono Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II Fundacji Janiny i Zbigniewa Porczyńskich.

Zagadka nr 9

Nareszcie pogoda się poprawiła i w niedzielę wybrałem się na zagadkowy spacer. Odwiedziłem plac z poprzedniej zagadki, wypiłem kawę w nowootwartej kawiarni, zrobiłem kilka zdjęć a następnie udałem się w okolice placu obecnej zagadki. Plac ograniczony trzema ulicami ma kształt trójkąta. Większą część placu stanowi zazieleniony skwer. Na nim właśnie znalazłem budowlę (fot.2). Plac powstał pod koniec XIX w. i upamiętnia twórców ważnych dla miasta inwestycji. Przy placu i ulicach okalających go wznosi się kilka historycznych budynków i budowli. Przed jedną z nich stoi obelisk z czaszką (fot.1) przeniesiony w 1901 r. z okolic innego zagadkowego placu. Na ostatniej fotografii (fot.3) czapeczka z festynu z lat nie tak bardzo minionych.
Jedna z liter obecnej nazwy placu będzie szóstą literą konkursowego hasła. Liczba określająca położenie litery w nazwie placu ma wspólny podzielnik z innymi liczbami pojawiającymi się w tej zagadce.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Starynkiewicza. Trójkątny plac został wytyczony między ulicami Lindleya, Koszykową i Alejami Jerozolimskimi w 1893 roku i nazwany imieniem zasłużonego dla Warszawy Sokratesa Starynkiewicza, prezydenta Warszawy w latach 1875-92. Dzięki staraniom Starynkiewicza w Warszawie powstały filtry, sieć nowoczesnych wodociągów, brukowane nawierzchnie ulic i tramwaje konne. W działaniach prezydenta na rzecz miasta wspierał go inżynier Alfons Grotowski, którego imieniem nazwano część skweru na placu. Nad placem góruje 84 metrowa wieża ciśnień położona na terenie "filtrów" po południowej stronie ulicy Koszykowej (fot.8). W latach 1897-1901 plac zabudowano budynkami szpitala Dzieciątka Jezus (fot.6 i 9), przeniesionego z placu Wareckiego (dziś Powstańców Warszawy). W tym samym okresie wzniesiono neogotycką kaplicę pod wezwaniem Dzieciątka Jezus (fot.7) a z dawnego cmentarza przyszpitalnego przeniesiono obelisk z czaszką (fot.4 i 5). Na narożniku Al. Jerozolimskich i placu Starynkiewicza wzniesiono w latach 30-tych XX w. budynek Domu Turystycznego Zarządu m.st. Warszawy. W latach 1945-90 mieściła się w nim redakcja dziennika Trybuna Ludu. Po tej samej stronie placu, ale na narożniku placu z ul. Nowogrodzką, powstał na przełomie lat 20-tych i 30-tych XX w. gmach wg projektu Stefana Szyllera, dziś siedziba Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów. Północną część placu zajmuje pętla tramwajowa, używana okazjonalnie.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Arkadiusz Depta, Jacek Koralewski, Olga Samsel, Małgorzata Marzęda, Dariusz Derlacz, Marek Słoma, Michał Świątek.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi. W poprzedniej wersji pominąłem Marka Słomę - przepraszam i naprawiam przeoczenie.

Punkty otrzymali: Arkadiusz Depta, Jacek Koralewski i Olga Samsel.

Zagadka nr 8

Ostatnio pogoda nie sprzyjała spacerom i fotografowaniu. W dzisiejszej zagadce posłużyłem się przedwojennym zdjęciem, dla utrudnienia troszkę je zmieniłem. Plac powstał w XVIII w. Nosił nazwę, która lekko zmieniona używana jest dzisiaj. W okresie powstawania głównej budowli placu używana była inna jego nazwa.
Jedna z liter obecnej nazwy placu będzie trzecią literą konkursowego hasła. Litera ta występuje w nazwie placu 2x a jej pozycja w haśle nie jest przypadkowa.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Trzech Krzyży.Plac został wytyczony i uporządkowany za czasów Augusta II na początku XVIII w. Odchodzi od niego 9 ulic, kiedyś ważnych traktów komunikacyjnych. Zwany był również placem św. Aleksandra.

Na fot. 4 - Kościół św. Aleksandra, wzniesiony w latach 1818-25 dla uczczenia cara Aleksandra I. Rozbudowany w latach 1886-95 przetrwał do II W.Ś. Odbudowany w 1947 r. otrzymał pierwotny klasycystyczny kształt. Zachowane zostały pomieszczenia dolnego kościoła pod tarasem obecnie okalającym kościół.

Na fot. 5 - Pomnik Wincentego Witosa, u wylotu w Al. Ujazdowskie, na tle hotelu Sheraton.

Na fot. 6 - Dwa z trzech krzyży ustawionych na pamiątkę wytyczenia w 1731 r. Drogi Kalwaryjskiej. Zniszczony środkowy krzyż zastąpiono w 1752 r. figurą św. Jana Nepomucena, ufundowaną przez marszałka Bielińskiego.

Na fot. 7 - Ogromne gmaszysko, tzw. Dom "Pod Gryfami", wzniesiony w latach 80. XIX w. Na parterze modne lokale z letnimi ogródkami.

Na fot. 8 - Północno-wschodni narożnik placu u wylotu ulic Nowego Światu i Książęcej. Stara i nowa zabudowa tworzą wielkomiejski klimat.

Na fot. 9 - Gmach Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych. Wzniesiony w latach 1826-27 składa się z budynku głównego i dwóch oficyn.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Jacek Koralewski, Dariusz Derlacz, Olga Samsel, Małgorzata Marzęda, Arkadiusz Depta, Marek Słoma, Michał Świątek, Maciej Żukowski i .
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi. W poprzedniej wersji pominąłem Marka Słomę - przepraszam i naprawiam przeoczenie.

Punkty otrzymali: Jacek Koralewski, Dariusz Derlacz i Olga Samsel.

Zagadka nr 7

Plac powstał w XVIII w. jako część wałów ochronnych stanowiących granicę miasta. Na początku XIX w. po obu stronach placu ustawiono klasycystyczne pawilony rogatek. Krótko w latach międzywojennych (I-II WŚ) na środku placu ustawiony był pomnik. Plac obecnie jest tylko węzłem komunikacyjnym dla 6 odchodzących od niego ulic.
Jedna z liter nazwy placu będzie czternastą literą konkursowego hasła. Litera ta występuje w nazwie placu co najmniej 2x.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Unii Lubelskiej.Plac powstałw latach 60-tych XVIII w. Zwany był wtedy Rondem Mokotowskim. Około 1817 roku wzniesiono na placu dwa klasycystyczne pawilony. W latach 1932-1944 na środku placu stał pomnik Lotnika.

Na fot. 1 - Kamienica na rogu ul. Polnej i ul. Marszałkowskiej.

Na fot. 2 - Kamienica na rogu ul. Marszałkowskiej i Al. Szucha. Na parterze mieścił się chętnie odwiedzany "Bar pod Dwójką".

Na fot. 3 - Ulica Marszałkowska widziana z Placu Unii Lubelskiej.

Na fot. 4 - Kamienica na rogu Al. Szucha i ul. Bagatela. Tu na parterze mieścił się przez długie lata Klub Międzynarodowej Prasy i Książki, popularny empik.

Na fot. 5 - Kamienica na rogu ul. Bagatela i ul. Spacerowej.

Na fot. 6 - To historyczne zdjęcie pierwszego w Polsce supermarketu. Został rozebrany w wielkim pośpiechu a na pustym placu od miesięcy nic się nie dzieje. To taka polska specyfika.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Małgorzata Marzęda, Dariusz Derlacz, Olga Samsel, Arkadiusz Depta, Marek Słoma, Michał Świątek, Maciej Żukowski i Jacek Koralewski.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Małgorzata Marzęda, Dariusz Derlacz i Olga Samsel.

Zagadka nr 6

O tym placu cokolwiek bym nie napisał, byłoby znaczącą podpowiedzią. Ale też nie mogę pozostawić samych zdjęć. Dodam więc tylko, że na ten, chyba najstarszy, warszawski plac wjeżdżało się przez bramę, której nazwa związana jest z wielka przeprowadzką. Na placu można potańczyć w biały dzień (fot.1) a wieczorem oświetlają go gustowne latarnie (fot.2). Na fot.3 widać fragment wnętrza przyległej do placu kamienicy. Jeśli ktoś tam był, to wie, co jest rozwiązaniem zagadki.
Jedna z liter nazwy placu będzie dwunastą literą konkursowego hasła. Litera ta odpowiada pierwszej literze pokrewieństwa dwóch osób związanych z zagadkowym placem.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Zamkowy. Dawno temu był w tym miejscu dziedziniec przedni zamku, ograniczony od południa murami obronnymi z bramą zwaną Krakowską. W latach 40. XVII w. na niewielkim placyku przed murami ustawiono kolumnę Zygmunta III. W latach 1818-1821 wg planów Jakuba Kubickiego wyburzono mury z bramą i tak ukształtował się obecny zarys placu. Aż do zmian komunikacyjnych przy odbudowie powojennej z placu w kierunku Wisły prowadził Nowy Zjazd z wiaduktem Pancera. Zastąpiono go tunelem Trasy W-Z.

Na fot. 1 - Spontaniczny taniec na placu.

Na fot. 2 - Oświetlenie placu widziane z Trasy W-Z.

Na fot. 3 - Między poziomami Trasy W-Z i Placu Zamkowego można się przemieszczać odremontowanymi niedawno schodami ruchomymi. Na górnym poziomie udostępniono dawną sterownię schodów. Na zdjęciu atrakcyjnie przeszklony strop pomieszczenia.

Na fot. 4 - U wylotu ulicy Świętojańskiej, która prowadzi z Placu Zamkowego na Rynek Starego Miasta, stare drzewo (na fot.4) zastąpiono nowym.

Na fot. 5 - Plac Zamkowy z Kolumną Zygmunta.

Na fot. 6 - Do tańca przygrywa okazjonalna kapela.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Jacek Koralewski, Dariusz Derlacz, Małgorzata Marzęda, Arkadiusz Depta, Maciej Żukowski, Olga Samsel, Michał Świątek i Marek Słoma.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Jacek Koralewski, Dariusz Derlacz i Małgorzata Marzęda.

Zagadka nr 5

Nazwy ulic i placów tego rejonu łączy ważne historyczne wydarzenie a jeden z placów nawiązuje bezpośrednio do niego swoją nazwą. Zagadkowy plac otoczony jest niską, częściowo przedwojenną zabudową. Wyróżnia się właściwie jedna okazała budowla (fragment na fot. 1) zamykająca perspektywę placu widzianą z ruchliwej arterii komunikacyjnej (fot. 3). Ciekawym akcentem jest elewacja narożnego pawilonu, w którego oknie odbija się obiekt z fot. 1 (fot. 2).
Jedna z liter nazwy placu będzie dziewiąta literą konkursowego hasła. Pozycja tej litery w nazwie placu odpowiada ilości liter w nazwie jednego z obiektów na fotografiach.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Szembeka. Tę nazwę plac nosi od 1919 roku. Upamiętnia generała i hrabiego Piotra Szembeka, uczestnika wojen napoleońskich, gubernatora Warszawy, dowódcę 4. Pułku Piechoty w bitwach pod Wawrem i Grochowem.

Na fot. 1 - Zegar na wieży kościoła pw. Najczystszego Serca Maryi.

Na fot. 2 - Fragment elewacji pawilonu handlowego przy placu.

Na fot. 3 - Fragment nowoczesnego niskopodłogowego tramwaju.

Na fot. 4 - Najważniejsza i najwyższa budowla na placu Szembeka. Kościół pw. Najczystszego Serca Maryi przy ul. Chłopickiego 2. Zaprojektowany przez Andrzeja Boni, wybudowany w latach 1933-1940 dla uczczenia setnej rocznicy Bitwy Grochowskiej w 1831 roku.

Na fot. 5 - Ciekawie pomalowany pawilon handlowy po wschodniej stronie placu.

Na fot. 6 - Obok placu Szembeka ulicą Grochowską biegnie linia tramwajowa.

Na fot. 7 - Widok wieży kościelnej na placu Szembeka z położonego nieopodal placu 1831 Roku.

Na fot. 8 - Typowa dla tego rejonu zabudowa. Dom przy ul. Zaliwskiego 18.

Na fot. 9 - Niewielki, ładnie zagospodarowany plac 1831 Roku. Powstał w okresie międzywojennym jako element niezrealizowanych założeń urbanistycznych Grochowa. Nazwą upamiętnia Powstanie Listopadowe.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Maciej Żukowski, Małgorzata Marzęda, Dariusz Derlacz, Olga Samsel, Michał Świątek.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Maciej Żukowski, Małgorzata Marzęda i Dariusz Derlacz.

Zagadka nr 4

Zagadkowy plac miał w swojej historii trzy nazwy. Do drugiej wrócono w 1990 roku. W "Naokoło świata" z 1931 r. pisano - "Wokół placu wznoszą się świeże gmachy. Z jednej strony widać wejście do nowo założonego parku. Nie ma wątpliwości. To centrum dzielnicy". Dziś też jest to centralny punkt z ważnym węzłem komunikacyjnym. Ale sam plac niczym szczególnym nie zachwyca, środek praktycznie nie użytkowy, obrzeża typowe z handlowo-usługowymi parterami budynków o mało ciekawej architekturze. I może wejście do parku, którego nazwa podpowiada pierwszą nazwę placu, stanowi lokalną atrakcję.
Jedna z liter nazwy placu będzie pierwszą literą konkursowego hasła. Jak ją znaleźć? Występuje we wszystkich trzech nazwach placu. Suma jej położeń w nazwach, licząc od końca każdej z nich wynosi 15.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Wilsona. Tę nazwę plac nosił od 1928 roku do wojny i nosi ją obecnie od 1990 roku. W 1923 roku po wytyczeniu placu nadano mu nazwę Żeromskiego a w latach 1950-1990 plac nosił nazwę Komuny Paryskiej. Można przyjąć, że plac miał dotychczas aż cztery nazwy, bo w okresie okupacji Niemcy nazwali go Danziger Pl.

Na fot. 1 - Wieże kościoła św. Stanisława Kostki.

Na fot. 2 - Fragment rzeźby na fontannie w parku Żeromskiego.

Na fot. 3 - Plac Wilsona. Widok z parku Żeromskiego.

Na fot. 4 - Najważniejsza świątynia Żoliborza, kościół św. Stanisława Kostki przy ul. Hozjusza 2. Wybudowany w latach 30-tych XX w. wg projektu Ł. Wolskiego. W stanie surowym przetrwał wojnę. Odbudowany i rozbudowany (dwie wieże) po wojnie. Obok kościoła znajduje się grób ks. Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez SB w 1984 roku.

Na fot. 5 - W parku, za głównym wejściem z placu, stoi fontanna z rzeźbą ”Alina - Dziewczyna z dzbanem” dłuta Henryka Kuny, wybitnego twórcy okresu międzywojennego.

Na fot. 6 - Północna strona placu. Na parterze narożnej kamienicy popularne niegdyś kino WISŁA.

Na fot. 7 - Atrakcją parku jest największy w Warszawie plac zabaw o powierzchni ok. 2 tys. mkw., na którym jednocześnie może się bawić 170 dzieci.

Na fot. 8 - Park im. Stefana Żeromskiego zajmuje powierzchnię 6 ha. Powstał w 1932 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Żoliborza na przedpolu Cytadeli, w miejscu dawnych umocnień fortu Sokolnickiego. Cały park przecięty jest na dwie części wysokim wałem. Projektantami parku byli Leon Danielewicz i Stanisław Zadora-Żeleński.

Na fot. 9 - Plac Wilsona jest ważnym węzłem komunikacyjnym, z przystankami autobusowymi, tramwajowymi oraz stacją metra.

Źródła:
Wikipedia
http://um.warszawa.pl/v_syrenka/zielona/?mi_id=67&dz_id=1
www.ewarszawa.com
http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1974589.html

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Arkadiusz Depta, Olga Samsel, Dariusz Derlacz, Małgorzata Marzęda, Jacek Koralewski, Maciej Żukowski, Michał Świątek.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Arkadiusz Depta, Olga Samsel i Dariusz Derlacz.

Zagadka nr 3

Właściwie jeszcze na pustkowiu w roku 1909 rozpoczęto wznoszenie neoromańskiego kościoła dla tutejszej parafii. Świątynię oddano do użytku po 14-tu latach budowy, ale do wojny (1939 r.) nie była ona w pełni wykorzystana. Działania wojenne spowodowały uszkodzenia obiektu i utratę jego wyposażeni. Kościół odbudowano w pierwotnym kształcie (fot.1).
W 1923 roku u zbiegu kilku ulic wytyczono półkolisty plac, który stał się centrum komunikacyjnym i budowlanym tej części Warszawy. W okolicy placu zaczęto wznosić spółdzielcze osiedla mieszkaniowe. Ciekawie i dziś prezentuje się fasada spółdzielczego domu dawnej Pocztowej Kasy Oszczędności z 1926 r. (fot.2)
Plac od południowej strony zamyka ogromny gmach użyteczności publicznej, pierwszy wówczas tego typu obiekt w Polsce.
Sam plac jest słabo zagospodarowany, są drzewa, trawa, ławki a latem pojawiają się ogródki piwne. I jeszcze schowany wśród drzew skromny pomnik imiennika placu.
Jedna z liter nazwy placu będzie dziesiątą literą konkursowego hasła.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Gabriela Narutowicza.

Na fot. 1 - Jedna z wież kościoła parafii św. Jakuba.

Na fot. 2 - Ciekawie i dziś prezentują się szczegóły wystroju fasady "czerwonej" kamienicy przy ul. Filtrowej 68.

Na fot. 3 - Główny korpus akademika im. Gabriela Narutowicza przy ul. Akademickiej 1. Był jedną z największych budowli przedwojennej Warszawy i pierwszym tego typu obiektem w Polsce. Budowę rozpoczęto w 1922 r. wg projektu Kazimierza Tołłoczki.

Na fot. 4 - Fasada spółdzielczego domu dawnej Pocztowej Kasy Oszczędności z 1926 r. (ul. Filtrowa 68).

Na fot. 5 - Widok zachodniej zabudowy placu, dom na rogu ul. Grójeckiej i ul. Barskiej. Na pierwszym planie przystanek tramwajowy i przejeżdżający właśnie najnowszy nabytek stolicy, tramwaj niskopodłogowy.

Na fot. 6 - Kościół pod wezwaniem Niepokalanego poczęcia NMP parafii św. Jakuba to masywna budowla nawiązująca do średniowiecznych kościołów. Wzniesiony został w latach 1909-1923 wg projektu Oskara Sosnowskiego. Warto wstąpić do środka i podziwiać wspaniałe witraże.

Na fot. 7 - Na pierwszym planie skromny pomnik zamordowanego w Zachęcie w 1922 r. prezydenta Gabriela Narutowicza. Pomnik ustawiono w 2002 r. a popiersie wzorowano na rzeźbę Edwarda Wittiga z gmachu Politechniki Warszawskiej. Z tyłu kamienica przy ul. Akademickiej 3 wzniesiona w latach 20-tych m.w. jako mieszkalny dom spółdzielczy. Warto obejrzeć pofalowane frontowe ogrodzenie a także wewnętrzne podwórko przypominające sień w barokowym pałacu.

Na fot. 8 - Pomnik patrona placu "inaczej".

Na fot. 9 - Nowoczesna infrastruktura komunikacyjna i zagospodarowanie placu uniemożliwia pokazanie kościoła w całej okazałości. Jedna z prób - widok z wylotu ul. Filtrowej.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Arkadiusz Depta, Dariusz Derlacz, Małgorzata Marzęda, Jacek Koralewski, Maciej Żukowski, Michał Świątek i Olga Samsel.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Arkadiusz Depta, Dariusz Derlacz i Małgorzata Marzęda.

Zagadka nr 2

Do 1771 roku znajdowało się w tym miejscu duże bagno po stawie. Osuszone zostało kanałem do Wisły, zbudowanym pod ulicami. Po zachodniej stronie dzisiejszego placu w latach 1754-1761 wzniesiono wielki kompleks budynków pierwszego nowoczesnego szpitala. Pierwsza nazwa placu związana była właśnie z mianem szpitala. Potem placowi dano nazwę sąsiedniej ulicy. W latach międzywojennych ubiegłego wieku plac znowu przemianowano. W tym okresie miejsce to było jednym z piękniejszych w Warszawie. Starannie utrzymane zieleńce i luksusowe kamienice stanowiły otoczenie placu.
Po zakończeniu II WŚ plac przebudowano i nosi dzisiejszą nazwę. Miejsce dawnego przyszpitalnego kościoła zajął nowoczesny biurowiec (fot.1) a miejsce gmachu Poczty Głównej okazały budynek finansowy (fot.2). Najwyższy przedwojenny budynek zamieniono na hotel. Niedawno na sąsiednim budynku odtworzono pamiątkową tablicę (fot.3).
Przybywa zabudowy wokół placu, ale oprócz parkingu zapchanego samochodami, sam plac jest smutny i szary.
Litera najczęściej występująca w nazwie placu będzie trzynastą literą konkursowego hasła.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Powstańców Warszawy - od 1830 r. plac Dzieciątka Jezus, od 1870 r. plac Warecki, od 1921 r. plac Napoleona.

Na fot. 1 - Nowoczesny biurowiec TP przy wylocie ul. Moniuszki. W tym miejscu w XIX w. stał przyszpitalny kościół.

Na fot. 2 - Zachodnia elewacja gmachu Narodowego Banku Polskiego wzniesionego w latach 1948-1976 wg projektu Bohdana Pniewskiego.

Na fot. 3 - Tablica pamiątkowa na budynku dawnego banku, dziś siedziby "wiadomości" TVP przy ul. Moniuszki 2.

Na fot. 4 - Narożnik ul. Górskiego i ul. Szpitalnej. Na parterze kamienicy mieści się do dziś sklep i pijalnia czekolady Wedla.

Na fot. 5 - Widok zachodniej zabudowy placu. Tu w XIX w. były zabudowania szpitala Dzieciątka Jezus.

Na fot. 6 - Tablica pamiątkowa odsłonięta w 35. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Na fot. 7 - Wybudowany w ostatnich latach wzdłuż ul. Wareckiej budynek wraz ze wzniesionym w latach 1958-61 "Domem Chłopa" stanowi kompleks hotelowy PT Gromada.

Na fot. 8 - Widok z tarasu gmachu NBP na plac.

Na fot. 9 - Widok z placu na ulicę Moniuszki.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Arkadiusz Depta, Dariusz Derlacz, Olga Samsel, Jacek Koralewski, Małgorzata Marzęda, Beata Nowak, Maciej Żukowski i Michał Świątek.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Arkadiusz Depta, Dariusz Derlacz i Olga Samsel.

Zagadka nr 1

W połowie XVIII wieku zbudowano w sąsiedztwie dzisiejszego placu kościół uchodzący za najciekawszy wzniesiony wtedy obiekt sakralny. Znalazłem następujący opis: kościól uzyskał kształt walca zwieńczonego kopułą z czterema aneksami na osiach; jest przykładem budynku klasycystycznego, surowego, zimnego, harmonijnego, o znakomitych proporcjach (fot.1).
W 1825 roku wyburzono kilka budynków dla odsłonięcia kościoła. Powstał plac, który do 1916 roku nosił nazwę związaną tym z kościołem.
Inny budynek stojący przy placu został wzniesiony na początku XX wieku dla ordynacji Krasińskich. Dziś ma w nim siedzibę instytucja państwowa. Do wzorów architektonicznych tego gmachu nawiązali w latach 50-tych minionego wieku projektanci Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (fot.2).
Jeszcze jeden budynek wart jest wspomnienia. Wzniesiony na przełomie XIX i XX wieków pełni rolę "świątyni sztuki"(rzeźba przed gmachem - fot.4).
Jedna z liter nazwy placu będzie siódmą literą konkursowego hasła.

Prawidłowa odpowiedź: Plac Stanisława Małachowskiego

Na fot. 1 - Kościół ewangelicki św. Trójcy wzniesiony w latach 1777-1781 przez Szymona Bogumiła Zuga. Była to jedna z pierwszych w Europie świątyń tego typu.

Na fot. 2 - Dyrekcja Centralna Poczty Polskiej. Kamienica powstała w latach 1908-1910 dla hrabiów Krasińskich i Edwarda Raczyńskiego. Projektantem był Jan Heurich młodszy. Architekturę budynku powtórzyli projektanci bloków mieszkalnych na Placu Konstytucji.

Na fot. 3 - Pomnik Peowiaka przed gmachem Zachęty.

Na fot. 4 - Widok placu, w głębi przy ul. Kredytowej gmach Muzeum Etnograficznego, dawnego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, powstał w latach 1854-58 wg projektu Henryka Marconiego.

Na fot. 5 - Na budynku poczty tabliczka z notką o Stanisławie Małachowskim.

Na fot. 6 - Gmach Zachęty wzniesiony w latach 1899-1903 wg projektu Stefana Szyllera. Jeden z nielicznych ocalałych budynków użyteczności publicznej przełomu XIX i XX w.

Na fot. 7 - Gmach Zachęty - fragment wystroju architektonicznego.

Na fot. 8 - Narożnik budynku poczty przy ulicy Traugutta.

Na fot. 9 - Na budynku poczty tablica upamiętniająca działalność Gimnazium Żeńskiego Janiny Tymińskiej.

Prawidłowe odpowiedzi przysłali: Dariusz Derlacz, Arkadiusz Depta, Małgorzata Marzęda, Beata Nowak, Olga Samsel, Maciej Żukowski i Jacek Koralewski.
Nazwiska podałem w kolejności napływania odpowiedzi.

Punkty otrzymali: Dariusz Derlacz, Arkadiusz Depta, Małgorzata Marzęda.